Leon Barszczewski (1849-1910) wystawa w Muzeum Archeologicznym Krzemionki

Leon Barszczewski (1849-1910)

Fotograf, podróżnik i badacz krajów Azji Środkowej.Leon Barszczewski urodzony 20 lutego 1849 r. w Warszawie dzieciństwo spędził w polskiej rodzinie o tradycjach patriotycznych na Ukrainie. Jako chłopiec został wcielony do szkoły kadetów w Kijowie, w konsekwencji swoje zawodowe życie związał ze służbą wojskową w carskiej Rosji. W latach 1876-1897 uczestniczył w licznych wyprawach na tereny Wschodniego Turkiestanu, Emiratu Buchary, Chanatów Badachszanu i Darwazu. Dotarł także do Mazar-i Szarif w Afganistanie. Podczas swych podróży opracowywał mapy, badał szlaki komunikacyjne pogranicza z Chinami i Afganistanem. Był prekursorem badań archeologicznych w Afrasiabie - starożytnej Samarkandzie. Zorganizował i uczestniczył w ponad dwudziestu wyprawach, nierzadko docierając do miejsc wcześniej nieznanych Europejczykom, które utrwalił na kliszach fotograficznych. Fotografii, która stała się jego wielką pasją uczył Barszczewskiego malarz-akwarelista Mikołaj Osipow wpajając mu, iż „trzeba umieć patrzeć i odtwarzać tylko rzeczy istotnie piękne lub na utrwalenie zasługujące". Na fotografiach zachował krajobrazy, architekturę oraz sceny z życia codziennego mieszkańców odwiedzanych rejonów. Jako człowiek uprzejmy i szlachetny wobec tubylców, zdobywał sobie ich szacunek, przyjaźń i zaufanie. Zapisywał ich legendy, podania i wierzenia, a obiektyw aparatu kierował na twarze i barwne stroje napotykanych ludzi. W kadrze zatrzymał wiele portretów mężczyzn, scen rodzajowych, a wprost unikalne są jego zdjęcia ukazujące tamtejsze kobiety. Leona Barszczewskiego można uznać za prekursora fotografii reportażowej. Kolekcja zdjęć Leona Barszczewskiego jest jedyną tego typu w Polsce dokumentacją fotograficzną krajów Azji Środkowej końca XIX wieku pozostawioną przez polskiego podróżnika.

Igor Strojecki - prawnuk