Dolina Świśliny - KRAINA PRZODKÓW DINOZAURÓW

Z biegiem lat nad brzegami i w wodzie ponownie rozkwitało życie. Ale były to już nowe, całkowicie odmienne gatunki. Rozpoczęła się era mezozoiczna.

Kopalniany zapis tego początku możemy spotkać w skałach powstałych z osadów rzek i nadrzecznych mokradeł wczesnego triasu. W Wiórach nad Świśliną naukowcy odkryli ślady sprzed 250 mln lat. Tropy pochodziły głównie od dużych i małych zwierząt kręgowych – gadów i płazów. Zebrane okazy posłużyły do powstania ogromnej kolekcji (ok. 5 tys.) tropów wczesnotriasowych. Zbiór można oglądać w Muzeum Przyrody i Techniki W Starachowicach.

 Najbardziej efektownymi śladami znalezionymi w Wiórach są  ślady przypominające ludzką dłoń (chiroteria), pozostawione przez duże gady dochodzące do kilku metrów długości. Znalezione zostało łącznie pięć typów tych śladów. Te czworonożne zwierzęta były zapewne jednymi z większych zwierząt lądowych wczesnego triasu, zanim zostały zastąpione przez dinozaury.

Mieszkały tu także gady, których ślady podobne są do śladów jakie pozostawiają jaszczurki oraz pięciopalczaste gady ssakokształtne – terapsydy, które prawdopodobnie dały początek ssakom.

Najciekawsze tropy opisane jako Prorotodactylus pozostawiły gady bliskie najstarszym dinozaurom, ale reprezentujące nieco odmienną, boczną gałąź ewolucyjną.

W dolinie Świśliny stwierdzono najwięcej na świecie gatunków tropów gadów naczelnych - tekodontów.

Tekodonty — archozaury, z których wywodzą się dinozaury, swoim wyglądem przypominały krokodyla, ale posiadły bardziej długie i proste nogi. Odmienna budowa kończyn umożliwiała im szybsze przemieszczanie się w porównaniu z ich konkurentami z nogami rozstawionymi na boki.

Z reguły były drapieżne, posiadały zęby zwykle ostre i zakrzywione ku tyłowi.

O DOLINIE ŚWIŚLINY – KRAINIE PRZODKÓW DINOZURÓW, w liście do ministra ochrony środowiska, prof. Richard G. Bromley z Uniwersytetu w Kopenhadze napisał – „Jest to stanowisko paleontologiczne o wyjątkowej wadze, z którego Polacy mogą być dumni”.

Na podstawie publikacji Kazimierza Rdzanka i Tadeusza Praszyńskiego